ساحل امن زندگی

حقّ همسر

امّا حقّ همسرت این است که بدانی، خداوند او را مایه آرامش و انس تو قرار داده است، پس بدانی که : این نعمتی است که پروردگار متعال به خاطر آن بر تو منّت نهاده است، باید آن را گرامی داشته و نسبت به وی مدارا کنی، اگر چه حقّ تو بر او واجب تر است، امّا مسلماً او نیز بر تو حق ترحّم و دلسوزی دارد، زیرا او اسیر توست، باید او را اطعام کنی و بپوشانی، و هرگاه از روی نادانی مرتکب خطائی شد او را مورد بخشش قرار دهی. (همچنین حق مرد بر گردن همسرش طبق روایات بسیار زیاد است و از جمله این حقوق این است که با گفتار و کردارش موجبات آزار و ناراحتی شوهرش را فراهم نکند چنانچه که در روایات داریم که اگر خانمی به شوهرش بگوید من در خانه تو خیری ندیدم خدای متعال هیچ نماز و روزه ای از این خانم قبول نمی کند.)

حقّ پدر و مادر

حقّ پدر این است که بدانی او ریشه است و تو شاخه و اگر نبود تو نبودی، پس هرگاه در وجود خود چیزی خوشایند دیدی بدان این نعمت را از او داری، به اندازه حقی که بر تو دارد از او سپاسگذاری و قدردانی کن. ( و این حق تا آنجا عظمت دارد که امام صادق(علیه السّلام) می فرمایند: کسی که پدر یا مادر در حق او ظلم کنند و او با نگاه غضب آلود به آن ها نگاه کند خدای متعال هیچ نمازی از او قبول نمی کند.)

 حقّ مادر این است که بدانی جائی تو را (نگه داشته) و جا به جا کرده (رحم) که هیچ کس دیگری را در آنجا حمل نکند، میوه ای از دلش به تو خورانده که هیچ کس به دیگری نخورانده، گوش ،چشم، دست و پا، مو ، پوست و (خلاصه )همه اعضایش را با شادمانی و خرمی و مراقبت، سپر جان تو ساخته، همه ناملایمات، دردها، سختی ها و غصه های دوران حمل را به جان خریده تا آن گاه که دست قدرت (پروردگار) تو را (از تنگنای رحم) به پهنه زمین آورده مادر دلخوش بوده تو را سیر کند و خود گرسنه ماند، تو را بپوشاند و خود برهنه باشد، تو را سیراب کند و خود تشنه ماند، بر تو سایه افکند و خود در آفتاب به سر برد، سختی کشد و تو را به ناز پرورد، بیدار ماند و تو را به خواب نوشین کند، اندرون او ظرف وجود تو بوده، دامتش آرامگاه، سینه اش مشک آب و جانش سپر بلای تو بوده، گرم و سرد جهان را به خاطر تو به جان خریده، تو باید به همین اندازه از او تشکر کنی، و این حق شناسی را جز به یاری و توفیق خدا، نتوانی انجام بدهی.

(جابر گفت: مردی خدمت رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) آمد و گفت: من مردی با نشاط و جوان هستم و جهاد را دوست دارم امّا مادری دارم که مانع می شود، پیامبر فرمود برو در کنار مادرت، سوگند به خدا که انس یک شب او با تو ، بهتر است از جهاد یکساله تو در راه خدا.)1

1-اصول کافی جلد 3(صفحه238)

حقّ فرزند

حقّ فرزند این است که بدانی او جزئی از وجود توست، در دنیا با هر خیر و شری که دارد به تو منسوب است، در تربیت و راهنمائی به سوی خدا و کمک به او در طاعت از خدا و ایجاد روح فرمان برداری در او مسؤلی و دراین باره پاداش یا کیفر داری، پس با وی چنان رفتار کن که در دنیا آثار نیک تربیتت مایه سرافرازی تو باشد و در (آخرت) بر اثر انجام وظیفه در پیشگاه خدا معذور باشی.

حقّ برادر

حقّ برادر این است که: بدانی او دستی است که آن را می گشائی، یاوری است که به او پناه می بری، عزتی است که بر او اعتماد می کنی، نیرویی است که با آن هجوم می بری، پس او را وسیله نافرمانی خدا و ابزار ظلم به خلق قرار مده، از یاری او درباره خودش، کمک به او در برابر دشمن، حائل شدن بین او و شیطان ها، نصیحت و خیرخواهی و توجّه به او در راه خدا کوتاهی نکن، اگر برادر تو تسلیم امر پروردگار و مطیع فرمانش باشد. و امّا اگر برادرت انسان منحرفی بود در انحرافات او کمک نکن و خدا را از برادرت عزیزتر بدان.

منبع:{ترجمه رساله حقوق امام سجاد(علیه السّلام)- تهیه و تنظیم: عبدالعلی حسین پور- اداره تبلیغات اسلامی سقز}